ZESPÓŁ DOWNA

Zespół Downa (trisomia 21) to choroba genetyczna, zespół wad wrodzonych spowodowanych obecnością dodatkowego, trzeciego chromosomu 21.

Zespół Downa to nie choroba, tylko wada genów wywołana dodatkowym chromosomem 21. Choroba Downa nie jest zależna od płci, rasy czy środowiska.O tym, że dziecko ma zespół Downa mogą świadczyć charakterystyczne cechy jego wyglądu m. in.: spłaszczona potylica i nasada nosa, migdałowaty kształt oczu, fałd nad powieką, nisko osadzone, małe małżowiny uszne, powiększony język, krótkie kończyny w stosunku do długości tułowia, szerokie i krótkie dłonie oraz stopy. Poza cechami fizycznymi typowe dla zespołu Downa są również poważne schorzenia i  problemy zdrowotne. Są to między innymi: wady serca, zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego, obniżona odporność. Osobyz zespołem Downa często cierpią na padaczkę, mają kłopoty ze słuchem i wzrokiem.Dzieci z zespołem Downa mają obniżoną odporność. Istnieje u nich też zwiększone ryzyko wystąpienia wad wrodzonych serca, refluksu żołądkowo-przełykowego i innych poważnych zaburzeń układu pokarmowego, nawracających infekcji ucha, zespołu bezdechu śródsennegoi chorób gruczołu tarczowego. Często cierpią też na padaczkę, mają kłopoty ze słuchemi wzrokiem.

Jakie jest uczeń z daną dysfunkcją?- cechy, zachowanie.

Dzieci z zespołem Downa nie mają jednakowego typu osobowości, czy jakiegoś zdecydowanego i charakterystycznego rodzaju zachowań. Istnieje różnorodność temperamentów wśród dzieci z ZD, od cichych i uważnych do impulsywnych i aktywnych. Większość dzieci z ZD wyrasta na radosne i miłe, niezwykle pogodne,o uczuciowej naturze. Taki rodzaj temperamentu występuje częściej u dzieci, które są otoczone troskliwą opieką, stymulowane i nauczane, są zdolniejsze umysłowo. Osoby, które są mniej zdolne i wydają się mniej aktywne mogą pozostać raczej powolnymi, a czasem upartymi w latach młodzieńczych. Problemy te często towarzyszą brakowi rozwoju umiejętności porozumiewania się i zdolności rozumowania.Pewne rodzaje zachowań, częste w przypadku małych dzieci, przedłużają się u dzieci z ZD. Do takich zachowań należą: zmiana nastroju, rzucanie przedmiotami, oddalanie sięi uciekanie w trakcie spacerów, trudności z zabawianiem się, koncentracją przy zabawie przez dłuższy czas, a także bycie nieustępliwym i niełatwym do opanowania. Kłopoty z zachowaniem nie są związane z poziomem rozwoju umysłowego, lecz  z niższym poziomem rozwoju mowy i gorszymi możliwościami porozumiewania i mniejszą zaradnością samoobsługi. Są tacy, choć jest ich niewielu, którzy cierpią na poważne zaburzenia zachowania, takie jak: agresja, drażliwość, nadruchliwość i impulsywność. Jednak zaburzenia zachowania występują rzadziej w ZD niż w innych zespołach związanych z upośledzeniem umysłowym. Trudności wychowawcze jakie sprawiają dzieci z ZD i dzieci w normie są podobne.

Dodatkowy chromosom w ZD powoduje spowolniony rozwój fizyczny, umysłowy i motoryczny. Stan inteligencji tych dzieci jest na ogół bardzo obniżony. Stopień upośledzenia umysłowego w tym zespole bywa różny, najczęściej występuje upośledzenie w stopniu umiarkowanym, natomiast w lekkim u ok. 5%. Zdarzają się również najgłębsze stany upośledzenia. Dzieci, które otrzymują pomoc od wczesnych lat życia, są bardziej zaawansowane w rozwoju od tych, które tej pomocy nie otrzymują.

Dziecko z zespołem Downa odznacza się wybitnie miłym, pogodnym, przychylnym dla otoczenia sposobem zachowania. Jego sfera emocjonalna jest wyraźnie nietknięta, wręcz przeciwnie, dziecko takie umie znaleźć przeróżne formy, okazania przywiązania, czym wykazuje swoistą inteligencję emocjonalną. W większości przypadków wiek społeczny jest stosunkowo najwyższy, następnie nieco niższy jest wiek umysłowy, zaś wiek określający poziom rozwoju mowy jest najniższy.

Funkcjonowanie dziecka z zespołem Downa w środowisku klasy szkolnej jest w dużej mierze uzależnione od charakteru dziecka ,stopnia jego upośledzanie oraz niewątpliwie od składu danego zespołu klasowego, czyli pozostałych dzieci.Ważne jest, aby dziecko zostało zaakceptowane przez klasę co da mu poczucie bezpieczeństwa, pozwoli również na taką organizację zajęć, podczas których dzieci uczą się współpracy, współdziałania oraz wzajemnych pozytywnych społecznie relacji.

Zasady pracy z dzieckiem z zespołem Downa

Biorąc pod uwagę specyficzne właściwości psychofizyczne i intelektualne dzieci  z zespołem Downa możemy określić następujące zasady ich nauczania:
1. Materiał nauczania należy dostosować do poziomu rozwoju i zainteresowań dziecka.
2. Pracę należy oprzeć na treściach znanych uczniowi.
3. Pracę poznawczą ukierunkować tak, aby dziecko z upośledzeniem dostrzegało cechy zasadnicze, a pomijało szczegóły.
4. Uwypuklić najpierw różnice i kontrasty, potem porównanie i podobieństwo.
5. Unikać nadmiaru wrażeń.
6. Należy stwarzać uczniom warunki do poznania wielozmysłowego.
7. Powtarzać i utrwalać zdobyte wiadomości.
8. Stosować odtwarzanie zdobytych wiadomości w pracach ręcznych.

Ważnym postulatem warunkującym skuteczność oddziaływania na dzieci z zespołem Downa jest zapewnienie im poczucia satysfakcji. Poczucie to, zależnie od poziomu rozwoju i wieku życia, może być wywołane konkretną nagrodą lub pochwalą, a na wyższym poziomie osiągnięciem określonego efektu lub działaniem na rzecz innych. Chodzi tu o wykorzystanie osiągnięć dziecka i płynącego z nich zadowolenia jako wzmocnienia dla podtrzymania pożądanych zachowań.

Zasady pracy z dzieckiem z zespołem Downa :

1. Pełna indywidualizacja pracy z dzieckiem.
2. Stawianie zadań dostosowanych do możliwości dziecka i zapewnienie warunków do poprawnego wykonania ćwiczeń.
3. Powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych, od prostych do bardziej złożonych.
4. Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności dziecka.
5. Mobilizowanie dziecka do wykonywania zadań poprzez stosowanie różnorodnych form ćwiczeń.

Nauczyciel w swej pracy dobiera do treści nauczania najbardziej właściwe metody, uwzględniając specyfikę zespołu klasowego, oczekiwania uczniów oraz ich rzeczywiste potrzeby. Jest to działalność ukierunkowująca wychowanków na rozwój zarówno intelektualny, jak też psychiczny, moralny i społeczny. Formy i metody pracy mają wzmocnić komunikację, zarówno w relacji : uczeń-nauczyciel, jak również uczeń-uczeń. Wychowaniei nauczanie jest skuteczne wtedy, gdy uczeń aktywnie włączy się w proces dydaktyczno – wychowawczy i przyjmie proponowane wartości. . Podstawą kształcenia specjalnego nie powinno być koncentrowanie się na występujących u ucznia deficytach czy realizacji programu, ale na tych możliwościach i zdolnościach dziecka, które mogą być rozwijane i doskonalone.

Terapia

1. Terapia ruchem
2. Logopedyczna
3. SI( integracja sensoryczna)
4. Ruch Rozwijający W. Sherborne
5. Oddziaływania polisensoryczne
6. Metoda Knilla
7. Metoda Paula Dennisona- Kinezjologia edukacyjna
8. Metody relaksacji
9. Muzykoterapia
10. Arteterapia
11. Bajkoterapia
12. Drama

DRODZY RODZICE,

często poszukujecie „cudownej” metody rehabilitacji. Taka metoda nie istnieje. Należy realnie ocenić możliwości swojego dziecka, zadbać o harmonijny rozwój i cieszyć się każdym jego sukcesem. Właściwa postawa rodziców do niepełnosprawnego dziecka warunkuje jego poczucie bezpieczeństwa, kształtowanie prawidłowej osobowości i wzbudza motywację do ćwiczeń usprawniających jego funkcje.

WARTO PRZECZYTAĆ

1. http://www.bardziejkochani.pl/zespol-downa/co-to-jest-zespol-downa/
2. http://www.stowarzyszenietecza.org/o-nas/
3. http://zespol-downa.pl/moja-historia/
4. http://www.zespoldowna.info/
5. B. B. Kaczmarek ,,Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa- teoria i praktyka.
6. E. M. Mincakiewicz ,,Jak pomóc w rozwoju dziecka z zespołem Downa. Poradnik dla rodziców i wychowawców" .
7. M.Chmiel ,,Życie z zespołem downa. Trudniejsze życie, piękniejszy świat".
8. E. Zasępa ,,psychospołeczne funkcjonowanie osób z zespołem Downa"
9. E.M. Minczakiewicz„Księga pytań i odpowiedzi. Zespół Downa”.
   1. Sobolwska ,,Cela".
10. D. Terakowska ,,Poczwarka” .

Przygotowała :

mgr Paulina Mycyk

n-l  edukacji wczesnoszkolnej