Szkoła integracyjna - pytania i odpowiedzi

SPECYFIKACJA NASZEJ PLACÓWKI

Integracja w Polsce miała swój początek w latach 90. kiedy to zaczęły powstawać przedszkola i szkoły podstawowe, a później gimnazja z oddziałami integracyjnymi.

 

Pierwszą klasę integracyjną w naszej szkole utworzono z dniem 1.09.1998r. z inicjatywy rodziców, dyrekcji szkoły oraz nauczycieli. Była to pierwsza klasa do której uczęszczały dzieci z takimi dysfunkcjami jak Zespół Downa i choroba przewlekła- epilepsja.

Prekursorkami idei integracji w naszej placówce były nauczycielki nauczania początkowego mgr Barbara Socha oraz mgr Renata Musiał.

Było to ogromne wyzwanie zarówno dla nauczycieli, dyrekcji jak i rodziców. Budynek szkoły i sale zostały przystosowane do potrzeb pracy z dziećmi niepełnosprawnymi. Zlikwidowano bariery architektoniczne. Placówka przeszła wówczas ogromną „metamorfozę”  pod względem wizualnym jak i przygotowaniem merytorycznym kadry pedagogicznej. Został opracowany specjalny „Program rozwiązań organizacyjnych i metodycznych w klasach integracyjnych”, który poprzez badania ewaluacyjne poddawany był modyfikacji, aby w ten sposób poszerzać i doskonalić umiejętności pedagogów w zakresie wykorzystywanych metod w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

 

Od dnia 1.09.2001r. placówka funkcjonowała jako Zespół Szkół. Na podstawie Rady Miasta Szczecinek z dniem 18.04.2001r. w sprawie powołania zespołu w jej skład wchodziły:

- Publiczne Gimnazjum nr 2,

- Integracyjna Szkoła Podstawowa,

- Gimnazjum dla Dorosłych.

Wówczas w szkole podstawowej funkcjonowały tylko klasy integracyjne, natomiast w gimnazjum utworzony był tylko jeden oddział integracyjny na każdym poziomie klasowym.

Rok szkolny 2018/2019 był ostatnim, w którym w naszej placówce uczyli się uczniowie gimnazjum z oddziałami integracyjnymi.  Zgodnie z reformą systemu oświaty, wprowadzoną w 2017r, zostały one zlikwidowane.

Rok szkolny 2016/2017 był również ostatnim rokiem nauki dla uczniów Integracyjnej Szkoły Podstawowej. Została ona przekształcona w Szkołę Podstawową nr 5 i funkcjonuje tak od 1.09. 2017r. do chwili obecnej. Dzięki zaufaniu rodziców oraz środowisku lokalnemu nasza placówka nadal posiada oddziały integracyjne a wykształcona kadra pedagogiczna czuwa nad bezpieczeństwem i edukacją wszystkich uczniów, zarówno pełnosprawnych jak i tych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

 
 

Na czym polega kształcenie specjalne i jacy uczniowie są nim objęci?

Integracyjny system kształcenia i wychowania polega na maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do placówek umożliwiających im dorastanie i naukę w gronie zdrowych rówieśników.

Uczniowie z niepełnosprawnością objęci są kształceniem specjalnym.
Opieką specjalistyczna objęci są nie tylko uczniowie posiadający Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,  ale również z Opinią psychologiczno-pedagogiczną wydaną przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Szczecinku.

                                                                                                               

Kształcenie specjalne to planowy, systematyczny proces oddziaływania dydaktyczno-wychowawczego na uczniów niepełnosprawnych. W zależności od wieku, rodzaju i stopnia niepełnosprawności kształcenie specjalne odbywa się w przedszkolach specjalnych, szkołach(klasach) specjalnych podstawowych, zawodowych i średnich w ramach nauczania indywidualnego i innych form organizacyjnych. Kształceniem specjalnym objęte są dzieci pozostające w szkołach masowych, w szkołach z oddziałami integracyjnymi.

Celem kształcenia specjalnego jest rewalidacja i resocjalizacja wychowanków. Obowiązują ponadto cele ogólne realizowane w całym systemie oświatowo-wychowawczym.

Kształceniem specjalnym nie obejmuje się wszystkich niepełnosprawnych . Przedmiotem jego oddziaływań są tylko ci niepełnoprawni, którzy mają zaburzony proces uczenia się i wymagają kształcenia specjalnego. Kształceniem specjalnym w naszej placówce objęci są uczniowie:
-z niepełnoprawnością intelektualną,
-z zaburzeniami słuchu,
-z zaburzeniami wzroku,
-przewlekle chorzy,
-z zaburzonym narządem ruchu,
-autystyczni,
-ze sprzężonymi zaburzeniami.

Formę kształcenia specjalnego dla swojego dziecka wybiera rodzic, a nasza szkoła  jest takim miejscem, gdzie każdy uczeń ma możliwość rozwoju i osiągnięcia sukcesu na miarę swoich możliwości. Nauczyciele prowadzący zajęcia z dziećmi i młodzieżą niepełnoprawną są obowiązani do: opracowania dla każdego ucznia INDYWIDUALNEGO PROGRAMU EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNEGO, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb oraz możliwości  psychofizycznych ucznia, przygotowania i prowadzenia zajęć rewalidacyjnych lub socjoterapeutycznych, prowadzenia lub organizowania różnego rodzaju form pomocy psychologicznej i pedagogicznej dla dziecka i jego rodziny.

  

Zasada dobrowolności

Szkoła uzyskuje od rodziców zgodę na udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub informuje o możliwości pisemnego sprzeciwu wobec proponowanych form pomocy.

 

Czy program nauczania w klasach integracyjnych jest inny niż w pozostałych klasach?

Program nauczania nie różni się, jeśli chodzi o jakość- pozostaje ten sam. Różni się tylko w sposobie, ponieważ w klasie integracyjnej współpracuje ze sobą dwóch nauczycieli: nauczyciel wiodący i wspomagający (nazywany też wspierającym), którzy współorganizują edukację/nauczanie, wychowanie i  opiekę dzieci pełnosprawnych i niepełnoprawnych. Nauczyciel wspomagający dba o to, by każde dziecko miało odpowiednio do własnych potrzeb dostosowane formy i metody nauczania, a nauczyciel wiodący realizuje program. W nauce stawiamy na współpracę, nie na rywalizację.

Uczniowie niepełnosprawni w miarę swoich możliwości realizują wszystkie zadania. Jeżeli z powodu ich dysfunkcji nie są w stanie zrealizować materiału jest on dostosowany do ich możliwości. W ten sposób zdobywają wiedzę i odnoszą sukces. Oceniając ucznia z orzeczeniem nauczyciele uwzględniają przede wszystkim postępy poszczególnych uczniów oraz biorą pod uwagę wkładany wysiłek i stopień wywiązywania się z obowiązków szkolnych.

Jakie  formy

pomocy psychologiczno-pedagogicznej
oferuje nasza  szkoła uczniom ?

Dzieci niepełnosprawne przychodzą do szkoły z Orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego wydanym przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, które zawiera zalecenia do objęcia ich różnymi formami wspomagania.

Prowadzimy: terapię logopedyczna (w tym surdologopedyczną ),  zajęcia rewalidacyjne, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, rehabilitację ruchową, zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze, zajęcia korekty wad postawy, zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno- społeczne.

Czy dzieci niepełnosprawne domagają się ulgowego traktowania?

Czasami dzieci szukają sposobu na nieodrabianie lekcji czy „wykręcenia się” od  wykonywania zadań, zwłaszcza z materiału, który przysporzył uczniowi jakieś trudności. Nie ma tu podziału na dziecko sprawne czy mniej prawne. Czasami bywa tak, że dzieci niepełnosprawne- podobnie jak pełnosprawne- przyjmują postawę roszczeniową licząc przy tym na ulgowe traktowanie. Jednakże współpracujemy w tym obszarze z rodzicami, tłumacząc aby nie wyręczali przesadnie swoich dzieci, ale uczyli je samodzielności  tak bardzo potrzebnej w codziennym życiu.

 

Czy szkoła jest przygotowana do przyjęcia uczniów z niepełnosprawnościami?

W naszej szkole nauczyciele są przeszkoleni do pracy w klasach integracyjnych pod względem merytorycznym. Filarem są nauczyciele wspomagający, którzy posiadają obszerną wiedzę i umiejętności potrzebne do pracy z uczniami z różnymi niepełnosprawnościami. Dodatkowo pracę wzbogacają tacy specjaliści jak logopeda, psycholog, pedagog, rehabilitant czy terapeuta pedagogiczny.

Szkoła jest dostosowana architektonicznie do potrzeb osób niepełnosprawnych. Posiada windę oraz odpowiedni podjazd, a także przystosowane toalety dla osób niepełnosprawnych ruchowo.

Nad zdrowiem dzieci czuwa pielęgniarka szkolna.

 

Czy rodzice chętnie zapisują swoje dzieci do klas integracyjnych?

Rodzice dzieci niepełnosprawnych chętnie zapisują swoje pociechy do klas integracyjnych, ponieważ mają szanse wzrastać wśród pełnosprawnych rówieśników, uczyć się od nich poprzez naśladownictwo, pokonując własne słabości i bariery związane z dysfunkcjami. Tutaj rodzice mogą liczyć na poszanowanie odrębności swoich dzieci, ponieważ każdy uczeń zdrowy akceptuje niepełnoprawność kolegi czy koleżanki w sposób naturalny oswajając się z nią od najmłodszych lat.  Nauka w klasie integracyjnej przynosi wiele korzyści dzieciom z niepełnosprawnościami. Przede wszystkim pozytywnie wpływa na ich rozwój emocjonalny i społeczny Przebywając ze sprawnymi rówieśnikami uczą się funkcjonowania w społeczeństwie, w którym przyjdzie im żyć po skończeniu szkoły, nawiązują kontakty, przyjaźnie, rywalizują, wspólnie spędzają czas. Uświadamiają sobie, że mimo posiadanej dysfunkcji nie są gorsi od innych. Czują się dowartościowani, gdy odkrywają w sobie talenty, a to z kolei daje dużo satysfakcji, wzmacnia wiarę we własne możliwości i mobilizuje do dalszej wytrwałej pracy.

Wielu rodziców zdrowych dzieci szczególnie zabiega o zapisanie dziecka do klasy integracyjnej, ponieważ tu dzieci uczą się tolerancji i szacunku dla innych niezależnie od ich wiedzy, sprawności intelektualnej czy ruchowej.  Chcą bowiem, aby ich dzieci były pełne empatii i pozbyły się uprzedzeń, ponieważ „inność” nie jest czym gorszym. Nauka w małym zespole klasowym i dwóch nauczycieli pozwala dotrzeć do każdego ucznia indywidualnie, zaś kontakt z osobami z niepełnosprawnościami sprawia, że dzieci stają się bardziej otwarte na innych ludzi, wyrozumiałe, cierpliwe, a obserwując ich codzienne zmagania uczą się pokory i wytrwałości w pokonywaniu własnych życiowych przeszkód.

Również dzieci pełnosprawne czerpią korzyści z nauki w klasie integracyjnej. Przede wszystkim przebywając na co dzień z osobami posiadającymi konkretne niesprawności, dziecko poznaje je, uczy się tolerancji i szacunku dla innych osób, bez względu na ich wygląd lub możliwości fizyczne; opiekuńczości, empatii, sposobów pomocy, tego, że wszyscy mają takie same prawa. Kontakt z osobami z niepełnosprawnościami sprawia, że dzieci stają się bardziej otwarte na innych ludzi, wyrozumiałe, cierpliwe, a obserwując ich codzienne zmagania uczą się pokory i wytrwałości w pokonywaniu własnych życiowych przeszkód. Ponadto spotkanie z osobą niewidomą lub z niepełnosprawnością intelektualną na ulicy nie budzi w nich obawy czy litości, ponieważ wiedzą, jak się zachować lub pomóc, jeżeli jest taka potrzeba.

 

Co muszą zrobić rodzice, aby ich niepełnosprawne dziecko mogło podjąć naukę w klasie integracyjnej?

Ø  Powinni uzyskać Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, które wydaje Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

Ø  Rodzice dziecka niepełnosprawnego składają wniosek do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, w którym określają cel, dla którego ubiegają się o wydanie takiego orzeczenia oraz uzasadniają jego potrzebę. Dołączają do wniosku dokumentację, wyniki badań lekarskich, psychologicznych i innych.

Ø  Na tej podstawie zespoły wydają Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania, dzięki któremu szkoła rozpatruje podanie o przyjęcie dziecka niepełnosprawnego do klasy integracyjnej.

Ø  Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest ważnym dokumentem zawierającym wskazania dotyczące dostosowania programu nauczania do potrzeb dziecka, wskazującym na potrzebę dostosowania zajęć w zależności od deficytów.

Przygotowała:  
mgr Kinga Pańczyk-Sidorczuk
n-l edukacji wczesnoszkolnej